Przemoc domowa to jednorazowe albo powtarzające się umyślne działanie lub zaniechanie, wykorzystujące przewagę fizyczną, psychiczną lub ekonomiczną, naruzające prawa lub dobra osobiste osoby doznającej przemocy domowej.

Osobą stosującą przemoc może być każdy bez względu na wykształcenie, status społeczny, stan majątkowy itp.

Jeżeli wykorzystując swoją przewagę ktoś zachowuje się w taki sposób, że:

• popycha, uderza, szarpie
• ośmiesza, wyzywa
• zmusza do robienia rzeczy, na które bliska osoba nie wyraża zgody
• uniemożliwia lub utrudnia kontakt z rodziną, z przyjaciółmi
• szantażuje, kontroluje, sprawdza korespondencję
• grozi wyrządzeniem krzywdy, pozbawieniem życia
• zabiera pieniądze lub uniemożliwia korzystanie z nich osobie będącej w stosunku zależności finansowej
• niszczy własność tej osoby
• dotyka wbrew jej woli, zmusza do niechcianych kontaktów seksualnych

możemy wówczas mówić o przemocy domowej.

Takie zachowania wobec osób bliskich nie są ich prywatną sprawą ale przestępstwem podlegającym karze tak samo, jak przemoc wobec obcych osób.

Stosowanie przemocy wobec bliskich osób jest przestępstwem ściganym z urzędu.

Przedstawiciele takich służb jak: policja, pomoc społeczna, ochrona zdrowia, oświata, komisje ds. rozwiązywania problemów alkoholowych, mają obowiązek podejmować działania zawsze gdy istnieje podejrzenia stosowania zachowań przemocowych i uruchomić procedurę „Niebieskie Karty”. Celem tych działań jest zatrzymanie przemocy i udzielenie pomocy osobom pokrzywdzonym.

W świetle obowiązującego w Polsce prawa osoba stosująca przemoc przemoc musi liczyć sie z ponoszeniem określonych konsekwencji, takich jak np.:

• rozpoczęcie procedury karnej przeciwko niej
• zakaz kontaktowania się z określonymi osobami
• zakaz zbliżania się do określonych osób
• nakaz opuszczenia lokalu zajmowanego wspólnie z pokrzywdzonym

Za przemoc odpowiedzialna jest osoba, która ją stosuje. Żadne zachowanie osoby krzywdzonej nie usprawiedliwia jej stosowania, nawet kiedy Pan/Pani czuje się prowokowany/a.

Nigdy nie jest za późno do podjęcia właściwych kroków, aby zmienić swoje zachowanie.

Pomóc w tym mogą programy skierowane do osób stosujących przemoc domową:

1) Program korekcyjno-edukacyjny można określić jako sposób oddziaływania na osoby stosujące przemoc domową, którego podstawowym celem jest powstrzymanie osoby przed dalszym stosowaniem przemocy wobec osoby najbliższej. Ma to się odbyć w czasie systematycznej pracy  z osobą poprzez uświadomienie mu odpowiedzialności za swoje zachowanie, rozwijanie umiejętności samokontroli i współżycia w rodzinie oraz rozwiązywania konfliktów w rodzinie bez stosowania przemocy. Do udziału w Programie osoby mogą zgłosić się samodzielnie lub mogą zostać do tego zobowiązane na przykład przez Sąd. 

Oddziaływania korekcyjno-edukacyjne wobec osób stosujących przemoc w rodzinie prowadzone są w celu:

1. powstrzymania osoby stosującej przemoc w rodzinie przed dalszym stosowaniem przemocy;
2. rozwijania umiejętności samokontroli i współżycia w rodzinie;
3. kształtowania umiejętności w zakresie wychowywania dzieci bez używania przemocy w rodzinie;
4. uznania przez osobę stosującą przemoc w rodzinie swojej odpowiedzialności za stosowanie przemocy;
5. zdobycia i poszerzenia wiedzy na temat mechanizmów powstawania przemocy w rodzinie;
6. zdobycia umiejętności komunikowania się i rozwiązywania konfliktów w rodzinie bez stosowania przemocy;
7. uzyskania informacji o możliwościach podejmowania działań terapeutycznych.

 2) PROGRAM PSYCHOLOGICZNO-TERAPEUTYCZNY DLA OSÓB STOSUJĄCYCH PRZEMOC.

Odbiorcy programu:

• osoby, które ukończyły program korekcyjno-edukacyjny,
• osoby, które aktualnie biorą udział w programie kor-ed (cykl jest w końcowej fazie realizacji ) i z diagnozy dokonanej przez realizatora programu kor-ed wynika wskazanie, a że strony uczestnika gotowość do dalszej, pogłębionej pracy,
• osoby, które nie uczestniczyły w programie kor-ed, ale prezentują dużą świadomość i motywację do pracy nad korekcją/rozwojem własnego funkcjonowania w relacjach rodzinnych, np. w wyniku innych kontaktów ze specjalistami (terapeutami, psychoterapeutami, i innymi).

Założenia programu:

Zawartość merytoryczna i szczegółowe treści oraz sposób realizacji programu psychologiczno-terapeutycznego wynikają z przyjętej przez autorów/realizatorów koncepcji teoretycznej, jednak wskazane jest, aby uwzględniane były następujące obszary tematyczne:

• integracja, budowanie bezpieczeństwa w grupie (w przypadku realizacji programu w formie pracy grupowej),
• edukacja w zakresie podstawowym dot. zjawiska przemocy w rodzinie (szczególnie dla osób, które nie uczestniczyły w zajęciach programu kor-ed),
• komunikacja w relacji – style komunikacji: agresywny, uległy, asertywny,
• rozwijanie i utrwalanie metody komunikacji z osobami najbliższymi, bez stosowania przemocy,
• rola emocji w relacji, umiejętność wyrażania emocji bez agresji,
• poznawanie siebie w relacjach: diagnozowanie osobistych uwarunkowań, blokad, zasobów mających wpływ na funkcjonowanie w relacjach,
• analiza swoistych dla danego związku czynników zagrożenia i czynników wzmacniających pozytywny  rozwój relacji,
• wyznaczanie kierunków rozwoju relacji związku (rodziny) – strategia własnych działań uczestników programu i wspomagania się specjalistami.

Realizacja programu przebiega w zależności od specyfiki uczestników, w tym szczególnie w zależności od:

• zdiagnozowanych czynników wpływających dotychczas i aktualnie na relacje w rodzinach uczestników,
• poziomu samoświadomości i motywacji uczestników i ich małżonków(-ek), partnerów(-ek), członków rodziny – do pracy korekcyjnej.

Osoby stosujące przemoc, u których rozpoznawane jest uzależnienie od alkoholu, powinny w pierwszej kolejności być kierowane na terapię uzależnienia. W związku z tym reguły uczestnictwa obejmują zobowiązanie do powstrzymywania się od spożywania alkoholu i zażywania substancji psychoaktywnych.

Jednostką realizującą w/w programy jest Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie, ul. Piłsudskiego 21, 32-300 Olkusz, tel. 0-32 6413292, 6433941, adres mail pcpr@pcpr.olkusz.pl

 Jeżeli osoba stosująca przemoc nadużywa alkoholu może zwrócić się o pomoc do:

• Gminnej Komisji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych ( Wolbrom, ul. Skalska 20, tel. 32/644 10 75 w. 25)
• Państwowej Agencji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych (PARPA), tel. 22/ 250 63 05
• infolinii AA: 801 033 242