Zasiłek pielęgnacyjny
Wysokość zasiłku pielęgnacyjnego od dnia 1 listopada 2019 r. wynosi 215,84 zł miesięcznie.
Zasiłek pielęgnacyjny przyznaje się w celu częściowego pokrycia wydatków wynikających z konieczności zapewnienia opieki i pomocy innej osoby w związku z niezdolnością do samodzielnej egzystencji.
Zasiłek pielęgnacyjny przysługuje:
- niepełnosprawnemu dziecku,
- osobie niepełnosprawnej w wieku powyżej 16 roku życia, jeżeli legitymuje się orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności,
- osobie niepełnosprawnej w wieku powyżej 16 roku życia legitymującej się orzeczeniem o umiarkowanym stopniu niepełnosprawności, jeżeli niepełnosprawność powstała w wieku do ukończenia 21 roku życia,
- osobie, która ukończyła 75 lat.
Zasiłek pielęgnacyjny nie przysługuje:
- osobie uprawnionej do dodatku pielęgnacyjnego,
- osobie umieszczonej w instytucji zapewniającej nieodpłatnie całodobowe utrzymanie,
jeżeli członkowi rodziny przysługuje za granicą świadczenie na pokrycie wydatków związanych z pielęgnacją tej osoby, chyba że przepisy o koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego lub dwustronne umowy o zabezpieczeniu społecznym stanowią inaczej.
Specjalny zasiłek opiekuńczy
Od 1 stycznia 2024 r. osoby, które dotychczas nie pobierały świadczeń opiekuńczych, nie będą mogły złożyć wniosku o specjalny zasiłek opiekuńczy.
Natomiast osoby, którym został przyznany specjalny zasiłek opiekuńczy na podstawie przepisów obowiązujących do 31 grudnia 2023 r. (zasada praw nabytych) będą mogły nadal go pobierać:
- do końca okresu zasiłkowego (tj. do 30 października 2024 r.) lub
- gdy wniosek o ustalenie prawa do specjalnego zasiłku opiekuńczego na nowy okres zasiłkowy zostanie złożony w terminie 3 miesięcy od dnia następującego po dniu, w którym zakończył się dotychczasowy okres zasiłkowy, lub
- gdy osobie niepełnosprawnej zostanie wydane nowe orzeczenie o stopniu niepełnosprawności będące kontynuacją tego poprzedniego (wtedy trzeba bowiem złożyć nowy wniosek o specjalny zasiłek opiekuńczy).
W każdej chwili rodzina może podjąć decyzję o rezygnacji ze specjalnego zasiłku opiekuńczego, dzięki czemu osoba niepełnosprawna będzie mogła otrzymać świadczenie wspierające.
Specjalny zasiłek opiekuńczy przyznany na zasadach dotychczasowych nie przysługuje jeżeli osoba wymagająca opieki będzie miała przyznane prawo do świadczenia wspierającego.
Wysokość specjalnego zasiłku opiekuńczego wynosi 620,00 zł miesięcznie.
Świadczenie pielęgnacyjne na tzw. nowych zasadach (od 01.01.2024 r.)
Od 1 stycznia 2024 r. świadczenie pielęgnacyjne przysługuje:
- Matce albo ojcu,
- Innym osobom, na których zgodnie z przepisami ustawy z dnia 25 lutego 1964 r. – Kodeks rodzinny i opiekuńczy (Dz. U. z 2020 r. poz. 1359 oraz z 2022 r. poz. 2140) ciąży obowiązek alimentacyjny, a także małżonkom,
- Opiekunowi faktycznemu dziecka,
- Rodzinie zastępczej, osobie prowadzącej rodzinny dom dziecka, dyrektorowi placówki opiekuńczo-wychowawczej, dyrektorowi regionalnej placówki opiekuńczo-terapeutycznej albo dyrektorowi interwencyjnego ośrodka preadopcyjnego,
- jeżeli sprawują opiekę nad osobą w wieku do ukończenia 18. roku życia legitymującą się orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności albo orzeczeniem o niepełnosprawności łącznie ze wskazaniami: konieczności stałej lub długotrwałej opieki lub pomocy innej osoby w związku ze znacznie ograniczoną możliwością samodzielnej egzystencji oraz konieczności stałego współudziału na co dzień opiekuna dziecka w procesie jego leczenia, rehabilitacji i edukacji.
Świadczenie pielęgnacyjne będzie przysługiwać wyłącznie osobom sprawującym opiekę nad osobą w wieku do ukończenia 18. roku życia.
Opiekunowie osób niepełnosprawnych nie będą musieli rezygnować z aktywności zawodowej aby otrzymać świadczenie pielęgnacyjne.
W przypadku gdy opiekun sprawuje opiekę nad więcej niż jedną osobą niepełnosprawną w wieku do ukończenia 18. roku życia legitymującą się odpowiednim orzeczeniem o niepełnosprawności lub znacznym stopniu niepełnosprawności, to wysokość świadczenia pielęgnacyjnego, podwyższa się po 100% na drugą i każdą kolejną osobę, nad którą sprawowana jest opieka (uwaga: dotyczy to osób-opiekunów: wymienionych w (pkt. 1–3) , osób będących rodziną zastępczą oraz osób prowadzących rodzinny dom dziecka).
W przypadku śmierci osoby wymagającej opieki, osoba sprawująca opiekę zachowuje prawo do świadczenia pielęgnacyjnego do ostatniego dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym nastąpił zgon osoby wymagającej opieki.
Świadczenie pielęgnacyjne nie przysługuje, jeżeli:
- Osoba sprawująca opiekę ma ustalone prawo do specjalnego zasiłku opiekuńczego, świadczenia pielęgnacyjnego lub zasiłku dla opiekuna, o którym mowa w ustawie z dnia 4 kwietnia 2014 r. o ustaleniu i wypłacie zasiłków dla opiekunów;
- Osoba wymagająca opieki została umieszczona lub przebywa w domu pomocy społecznej, zakładzie opiekuńczo-leczniczym, zakładzie pielęgnacyjno-opiekuńczym, placówce zapewniającej całodobową opiekę osobom niepełnosprawnym, przewlekle chorym lub osobom w podeszłym wieku, o której mowa w przepisach o pomocy społecznej, zakładzie karnym, zakładzie poprawczym, areszcie śledczym albo schronisku dla nieletnich;
- Osoba wymagająca opieki jest uprawniona za granicą do świadczenia na pokrycie wydatków związanych z opieką, chyba że przepisy o koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego lub dwustronne umowy o zabezpieczeniu społecznym stanowią inaczej;
- Na osobę wymagającą opieki inna osoba jest uprawniona za granicą do świadczenia na pokrycie wydatków związanych z opieką, chyba że przepisy o koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego lub dwustronne umowy o zabezpieczeniu społecznym stanowią inaczej;
- Na osobę wymagającą opieki jest ustalone prawo do specjalnego zasiłku opiekuńczego, prawo do świadczenia pielęgnacyjnego lub prawo do zasiłku dla opiekuna, o którym mowa w ustawie z dnia 4 kwietnia 2014 r. o ustaleniu i wypłacie zasiłków dla opiekunów.
Nowe warunki przyznawania świadczenia pielęgnacyjnego, obowiązujące od 1 stycznia 2024 r., nie dotyczą osób, które, na zasadzie zachowania praw nabytych, będą pobierać to świadczenie na podstawie przepisów dotychczasowych (tj. mają ustalone prawo do świadczenia pielęgnacyjnego lub złożyły wniosek o ustalenie prawa do świadczenia pielęgnacyjnego do 31.12.2023 r.).
Od 1 stycznia 2025 r. wysokość świadczenia pielęgnacyjnego wynosi 3287 zł miesięcznie.
Świadczenie pielęgnacyjne na tzw. starych zasadach (do 31.12.2023 r.)
Osoby, które nabyły bądź nabędą prawo do świadczenia pielęgnacyjnego, do 31 grudnia 2023 r. będą mogły w dalszym ciągu pobierać wymienione świadczenie na tzw. starych zasadach:
- nie dłużej jednak niż do końca okresu, na który prawo zostało przyznane,
- w przypadku, gdy osobie nad którą sprawują opiekę zostało wydane nowe orzeczenie o stopniu niepełnosprawności albo orzeczenie o niepełnosprawności.
Warunkiem zachowania prawa do świadczenia pielęgnacyjnego w tym przypadku będzie złożenie wniosku o nowe orzeczenie o stopniu niepełnosprawności albo o niepełnosprawności w terminie 3 miesięcy od dnia następującego po dniu, w którym upłynął termin ważności dotychczasowego orzeczenia o stopniu niepełnosprawności albo orzeczenia o niepełnosprawności, a następnie złożenie wniosku o ustalenie prawa do świadczenia pielęgnacyjnego w terminie 3 miesięcy, licząc od wydania orzeczenia o stopniu niepełnosprawności albo o niepełnosprawności.
Świadczenie pielęgnacyjne w tej formie przysługuje po spełnieniu warunków określonych w art. 17 ustawy z dnia 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych w brzmieniu obowiązującym do 31.12.2023 r. (konieczna jest rezygnacja z zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej przez opiekuna osoby niepełnosprawnej).
Za osoby otrzymujące świadczenie pielęgnacyjne z budżetu państwa nadal będą opłacane są składki emerytalne, rentowe i zdrowotne.
Świadczenie pielęgnacyjne, przyznane na zasadach dotychczasowych, nie przysługuje jeżeli osoba wymagająca opieki będzie miała przyznane prawo do świadczenia wspierającego. Od 1 stycznia 2025 r. wysokość świadczenia pielęgnacyjnego wynosi 3287 zł miesięcznie.